De Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) moet er voor zorgen dat eenieder zolang mogelijk mee kan doen aan de maatschappij en zo lang mogelijk zelfstandig kan blijven wonen. Wie als gevolg van een lichamelijk gebrek niét goed kan functioneren in zijn of haar woning kan in principe een beroep doen op de WMO en komt mogelijk in aanmerking voor een woonvoorzienlng.

Wat is de WMO

De Wmo is er voor ouderen en mensen met een handicap of een chronisch psychisch probleem. Zij kunnen de gemeente vragen om ondersteuning zoals thuiszorg of een rolstoel of bouwkundige aanpassingen. Uw gemeente bepaalt zelf voor het grootste deel hoe ze de WMO uitvoert. Veel gemeenten kennen dan ook een zogeheten WMO-verordening. U moet daarom bij uw gemeente zijn als u bijvoorbeeld huishoudelijke hulp nodig heeft via de Wmo of als u een WMO-voorziening wilt aanvragen. De meeste gemeentes hebben een loket waar u terecht kunt met vragen. De namen kunnen per gemeente verschillen. Zo heeft de ene gemeente een WMO-loket, bij een andere gemeente heet dit het Zorgloket of Loket Wegwijs. Kijk op de site van de Rijksoverheid voor meer informatie.

Indien u te maken krijgt met de WMO en aangezien de verordeningen per gemeente kunnen verschillen is het belangrijk de WMO-verordening van uw eigen gemeente te bestuderen.

Welke aanpassingen?

De woonvoorzieningen beperken zich niet tot de woning zelf. Op basis van de WMO kan het ook zijn dat een gemeente ook woonvoorzieningen willen aanbrengen in bijvoorbeeld de gemeenschappelijke gedeelten van een woongebouw. Het hoeft dan niet alleen maar te gaan om relatief eenvoudige voorzieningen denk aan automatische deuropeners, hellingbanen en trapleuningen, ed. maar ook om complexere voorzieningen zoals bijvoorbeeld een elektrische traplift.

Met het aanbrengen van woonvoorzieningen in gemeenschappelijke ruimten ontstaat bij een appartementengebouw de discussie over de positie van de VvE. Moet een VvE een aanpassing die de gemeente wenst uit te voeren op basis van de WMO dulden, welke partij moet de voorziening(en) betalen en wie draagt vervolgens zorg voor het onderhoud?

Wat is de positie van de VvE? moet die toestemming verlenen?

De vraag of een VvE toestemming kan weigeren tot het aanbrengen van een woonvoorziening in een gemeenschappelijk gedeelte is niet eenvoudig te beantwoorden. Op basis van de tekst van de WMO, de Woningwet, de Wet Economische Delicten en de beperkte jurisprudentie op dat punt moet worden geconcludeerd dat het weigeren van toestemming kan worden gezien als een overtreding van de Woningwet. Die overtreding is strafbaar gesteld in de Wet Economische Delicten. Een wet die er ook snel bijgehaald wordt is de algemene Wet gelijke behandeling.

Het bevoegd gezag, dat wil zeggen Burgemeester en Wethouders van de gemeente, kan dan met bestuursdwang of een last onder dwangsom handhavend optreden. Slechts onder zeer bijzondere omstandigheden mag van de gemeente worden gevergd dit niet te doen, Dit bijvoorbeeld indien met het aanbrengen van de woonvoorziening de belangen van de overige eigenaren binnen het complex ernstig worden geschonden.

Wie gaat dat betalen?

Een onderscheid moet worden gemaakt in de kosten van aanschaf en onderhoud. Hier speelt mee dat zoals aangegeven gemeenten binnen de wettelijke kaders hun eigen beleid hierover voeren. De ene gemeente is wat dit betreft ruimhartiger dan de andere gemeente.

Aanschaf:

In het algemeen wordt echter inmiddels aangenomen dat de gemeenschappelijke gedeelten van woongebouwen - al dan niet gesplitst in appartementsrechten - die specifiek op personen met beperkingen en ouderen zijn gericht, moeten passen bij de specifieke behoeften van de doelgroep. Met andere woorden; woongebouwen voor personen met een beperking en ouderen moeten zodanig zijn ontwikkeld en gebouwd dat rekening is gehouden met het type bewoner. Dat betekent dat woonvoorzieningen in gemeenschappelijke gedeelten in dat soort woongebouwen in het kader van de WMO niet (snel) voor vergoeding door de gemeente in aanmerking komen.

Daarnaast kan de leeftijd van het gebouw een rol mede bepalend zijn. Het wordt redelijkerwijs als normaal beschouwd dat in gebouwen vanaf circa 199O rekening is resp. wordt gehouden met de behoeften van personen met beperkingen en ouderen. Bij woongebouwen van voor circa 1990 ligt dat dus anders. Bij woongebouwen vanaf circa 1990 zal de gemeente in zijn algemeenheid gesteld dus ook minder snel een woonvoorziening in een gemeenschappelijke gedeelte vergoeden op basis van de WMO dan bij een woongebouw ouder dan circa 1990.

Geconcludeerd kan worden dat zowel de doelgroep van de bewoners als de leeftijd van het woongebouw kunnen een rol spelen.

Onderhoud:

Het is aan de aanvrager van de woonvoorziening om dit met de gemeente af te handelen. De praktijk leert dat gemeenten daar waar de veiligheid in het geding kan komen de kosten van onderhoud willen vergoeden. Wanneer een dergelijke regeling ontbreekt moet de aanvrager in het kader van de WMO zelf de kosten van onderhoud en reparatie dragen. Op de gemeente rust dan geen verplichting. Het onderhoud moet dan zijn vastgelegd in de op schrift gestelde regeling.

Daarmee kan echter nog wel tussen de aanvrager en de VvE discussie gaan ontstaan over de kosten van onderhoud. Immers de woonvoorziening in een gemeenschappelijk gedeelte kan onder omstandigheden ook als gemeenschappelijk gedeelte of gemeenschappelijke zaak worden gezien. Dit met name indien de woonvoorziening onlosmakelijk onderdeel gaat vormen van de gemeenschappelijke zaak. De verplichting tot onderhoud en reparatie alsmede de kosten daarvan zouden dan voor rekening van de VvE komen. In het geval een woonvoorziening in een gemeenschappelijk gedeelte wordt geplaatst en de kosten van onderhoud en reparatie niet worden vergoed door de gemeente, is het voor een VvE raadzaam met de aanvrager een (aparte) overeenkomst te sluiten, waarbij samengevat de kosten van onderhoud, reparatie en verwijdering voor rekening van die aanvrager komen.

Bouwkundige aanpassing doorvoeren, toetsen aan de splitsingsakte

Uitspraak rechtbank Haarlem inzake WMO